Evolutie

Heksenjacht als virus en supranormale prikkels in de kunst

28 januari 2018

Sander Westerveld en Marie Beth van Egmond spreken met Arnold Hoogerwerf over supranormale prikkels en hoe deze toegepast kunnen worden op kunst en culturele uitingen. Steije Hofhuis, historicus én Swammerdammer van het eerste uur, spreekt over heksenvervolging in de vroeg moderne periode en hoe een cultureel darwiniaanse theorie de heksenjacht kan verklaren. Onze vaste columnist, Bart van Heerikhuizen, heeft het deze week over de WODC affaire en onafhankelijkheid in de wetenschap.

Dossier: Evolutie

Van de evolutie van het heelal tot buitenaardse wezens – Evolutie

19 november 2017

Wat is onze plaats in het heelal? We weten dat het heelal enorm groot is, en alsmaar groter wordt. Misschien zijn er zelfs wel meerdere heelallen. Is het toeval dat ons heelal zo gevormd is dat er zelfs leven kon ontstaan? En over leven gesproken, zijn wij eigenlijk de enigen, of moeten we die plaats delen met andere, buitenaardse levensvormen? Een heleboel vragen, waar Aafke Kok en Marie Beth het deze aflevering over hebben met theoretisch fysicus Jan Pieter van der Schaar en emeritus hoogleraar moleculaire cytologie Nanne Nanninga.

Dossier: Evolutie

Popiejopie of schoolsucces en de oorsprong van altruïsme

15 oktober 2017

Aafke Kok en Froukje Waterbolk gaan in gesprek met Eddy de Bruyn over de twee soorten populariteit op school en wat de evolutionaire oorsprong hiervan is. Professor Matthijs van Veelen slaat een brug tussen evolutiebiologie en economie of gedrag en vertelt over de oorsprong van altruïsme.

Dossier: Evolutie

Mini-breintjes en chimpansees: de evolutie van het brein – Evolutie I

10 september 2017

De eerste uitzending van het nieuwe seizoen gaat over de evolutie van het brein. Aan tafel zitten twee wetenschappers die zich op zeer verschillende manier bezighielden met de vraag hoe het komt dat wij zo’n groot brein hebben. Karline Janmaat heeft veel veldwerk gedaan in de jungle, onder andere in Ivoorkust en Congo. Gewapend met een voice-recorder volgde zij wekenlang chimpansees en andere apensoorten. Zij vond onder andere dat de chimpansees vroeg opstaan om vijgen te zoeken, wat iets zegt over hun vermogen tot plannen. En dit vertelt ons weer iets over wanneer deze vaardigheid ontstaan is in de evolutie van ons brein.
Frank Jacobs onderzoekt het brein in het laboratorium. Het genoom van mensen en primaten is bijna hetzelfde, het verschil in breingrootte lijkt te ontstaan door het verschil in ‘gen-expressie’, dus of bepaalde schakelaartjes in het genoom uit of aan staan. Om dit te onderzoeken kweekt Jacobs in zijn laboratorium mini-breintjes, ter grootte van een speldenknop, van zowel mensen als primaten, om het genoom (het bouwplan) te kunnen vergelijken met de uitvoering.
Verder een mooie column van Bart van Heerikhuizen over de evolutietheorie in de sociologie, en een gastbijdrage van de Science Sisters (Nina & Jessie van Hattum).
Gasten: Frank Jacobs & Karline Janmaat
Presentatie: Sander & Marie Beth
Columnist: Bart van Heerikhuizen

Dossier: Evolutie