2020

Mens en natuur

28 december 2020

Radio Swammerdam · Mens en Natuur

De uitzending deze week gaat over de relatie tussen mens en natuur. Lianne Hooijmans en Bobby Uilen gaan in gesprek met Nynke Schulp (verbonden aan het Institute for Environmental Studies (IVM) aan de VU) en biogeograaf Sietze Norder. Die laatste vertelt over zijn onderzoek naar eilanden en zijn nieuwe boek “De wereld in het klein”. Daarnaast spreken we over ecosysteemdiensten en landschapsgebruik en hoe mens en natuur zouden moeten samenleven. Columnist Milan Teunissen van Manen werpt de vraag op of we ons schuldig moeten voelen tegenover de natuur. En we onderzoeken waarom de bescherming van biodiversiteit zo belangrijk is; kortom een bomvolle laatste uitzending van het jaar!

Dossier: 2020-2021

Complottheorieën

23 december 2020

Radio Swammerdam · Complottheorieen

Het coronavirus is een hoax, Jeffrey Epstein is vermoord en de Amerikaanse presidentsverkiezingen zaten bomvol fraude. In 2020 lijken complottheorieën helemaal mainstream te zijn geworden. Maar hoe uniek is dit jaar daarin eigenlijk? En wat is precies het profiel van een complotdenker?
Redacteur Henok Tesfai en Tanne van der Wal hebben het hier over met Jan-Willem van Prooijen, Associate Professor Sociale Psychologie bij de Vrije Univerisiteit in Amsterdam. Ook in deze uitzending; een nieuwe column van Renée van Amerongen.

Dossier: 2020-2021

Science en Sciencefiction

14 december 2020

Radio Swammerdam · Science en Sciencefiction

Een door CRISPR gemuteerde gorilla die heel Chicago overhoop haalt, science fiction dus. Hoe kunnen speculative design en scenario denken het publieke debat over toekomstige technologien starten? Redacteur Tanne van der Wal gaat in gesprek met bio ethicus Joyce Nabuurs en filmwetenschapper en directeur van het InScience filmfestival Daisy van de Zande over de grens tussen science en science fiction. De medepresentatie ligt in handen van Bob Hermanns en de techniek werd verzorgd door Henok Tesfai.

Dossier: 2020-2021

Wetenschap en Topsport

6 december 2020

Radio Swammerdam · Uitzending Wetenschap En Sport

Het had dit jaar moeten gebeuren, maar toch moeten we nog een jaartje wachten op de Olympische Zomerspelen in Tokio.

In deze uitzending gaat redactielid Bob Hermanns in gesprek met Ellen Maas, specialist topsport bij het Kenniscentrum Sport en Bewegen, en Meijke Linders, projectmedewerker Thermo Tokio bij TeamNL Experts. Hier zullen zij onder meer praten over wat doet een jaar uitstel doet met de voorbereidingen van Olympiërs. Daarnaast leren leren we meer over het project Thermo Tokio, wat erop gericht is om topsporters voor te bereiden op topprestaties in de zomerhitte van Tokio.

Dossier: 2020-2021, Los

Geuren en Kleuren

29 november 2020

Radio Swammerdam · Geuren en Kleuren

Wij vertellen dingen in geuren en kleuren, maar wat hebben kleuren en geuren ons te vertellen? Redacteur Bobby Uilen gaat deze aflevering in gesprek met PhD-student Mimi den Uyl, die bij het Van ‘t Hoff Instituut voor Moleculaire Wetenschappen onderzoek doet naar de invloed van licht op kleurstoffen, en met Caro Verbeek, die als geurhistorica verbonden is aan de Vrije Universiteit en die als curator en gids tentoonstellingen maakt en geurrondleidingen geeft in verschillende musea en instellingen. We hebben het over Van Gogh, Duchamp, atoomkernen en Chicken Tonight – een echte interdisciplinaire aflevering, dus. Co-presentator is Anke Spekman en techniek werd gedaan door Henok Tesfai.

Dossier: 2020-2021

Belarus en Azerbeidzjan

24 november 2020

Radio Swammerdam · Belarus en Azerbeidzjan

Belarus (ook wel bekend als Wit-Rusland) en Azerbeidzjan, we horen er veel over in de media. Wat wordt er in Nederland aan onderzoek gedaan over deze landen? In deze uitzending zijn Anne-Lise Bobeldijk (UvA, NIOD) en Sara Crombach (UvA) te gast. Leer wie historicus Zia Buniatov was en waarom iedereen in Azerbeidzjan hem kent. En waarom zet Oostenrijk een monument neer bij het Wit-Russische plaatsje Maly Trostenets?

Dossier: 2020-2021

Ironie

16 november 2020

Radio Swammerdam · Ironie

Deze week ging onze redacteur Bobby Uilen in gesprek met promovendi Eva Sancho Rodriguez en Dick Zijp over ironie. Eva promoveert aan de Universiteit van Amsterdam, en onderzoekt waarom ironie als concept zo belangrijk is geworden in discussies over politieke apathie en engagement. Dick Zijp, momenteel gastonderzoeker bij de KU Leuven, schrijft zijn proefschrift over de politieke implicaties van Nederlands cabaret.
Benieuwd naar wat er mis is met Ilja Leonard Pfeijffer’s definitie van ironie en hoe we wél over ironie moeten praten, en wat onze gasten vinden van de stelling dat politici cabaretiers geworden zijn en cabaretiers politici? Druk dan meteen op afspelen om deze nieuwe aflevering van Radio Swammerdam te luisteren!

PS – Wil je meer leren over ironie? Check dan deze korte explainervideo van Eva Sancho Rodriguez over ironie: www.youtube.com/watch?v=jA1LgmRDG6w

Dossier: 2020-2021, Los

Communicatie en Vrede

8 november 2020

Radio Swammerdam · Communicatie en Vrede

Hoe overbruggen we polarisatie en bereiken we vrede? Volgens professor Cees Hamelink door echt met elkaar in gesprek te gaan in een ‘deep dialogue’; het conflict aangaan en echt goed luisteren naar de ander.

Redacteur Mariël Doedens gaat met professor Cees Hamelink, expert op het gebied van internationale communicatie, in gesprek over ‘Communicatie en Vrede’. De co-presentator is Anke Spek en de techniek wordt gedaan door Bob Hermanns.

De column geeft nieuwe inzichten in de nobelprijs en is geschreven door Jouke Huijzer. Daarnaast wordt er muziek gedraaid van de jazz band Professor & Friends en hoor je wat jazzmuziek met wereldvrede te maken heeft.

Dossier: 2020-2021

Sociaal Kapitaal

11 oktober 2020

Radio Swammerdam · Sociaal kapitaal

Hoe heb jij je vrienden gemaakt? Waarschijnlijk niet via een uitgebreide strategie, maar ‘gewoon, toevallig’. Toch heeft ons sociale netwerk en de samenstelling hiervan veel invloed op ons leven. In deze uitzending van Radio Swammerdam gaat het over sociaal kapitaal: de voordelen die onze sociale netwerken ons bieden. Hierover gaat presentator Henok Tesfai in gesprek met postdoctoraal onderzoeker Marina Tulin. Zij heeft 6 maanden geleden haar PhD behaald aan de Universiteit van Amsterdam, en deed hiervoor onderzoek naar sociale netwerken en sociaal kapitaal.

Hoe sociaal kapitaal tot stand komt, hoe je netwerk verandert door de jaren heen (en hoe het toch ook weer hetzelfde blijft), de rol van onze persoonlijkheid in het vormen van een sociaal netwerk, de mogelijkheid van asociaal kapitaal en nog veel meer komt aan bod in deze aflevering. De column is geschreven en voorgelezen door Tessa Sparreboom van Propria Cures. Techniek en co-presentatie lagen in handen van Bobby Uilen.

Dossier: 2020-2021

Borsten: Een biologisch en maatschappelijk ontwikkelend weefsel

4 oktober 2020

Radio Swammerdam · Borsten: Een biologisch en maatschappelijk ontwikkelend weefsel

Deze zondag ging de uitzending over Borsten; over de ontwikkeling van borsten, de functie, maar ook de erotisering van borsten. Hoe halen we borsten uit de taboesfeer? Hoe wordt er onderzoek gedaan naar borstweefsel? En hoe kan je je eigen borsten eigenlijk het best onderzoeken? Je hoort het allemaal in deze aflevering!

De presentatie van de uitzending lag in de handen van Tanne van der Wal en de techniek werd gedaan door Mariël Doedens. De hoofdgasten van deze uitzending waren Renée van Amerongen, ontwikkelingsbioloog aan de universiteit van Amsterdam, en Prof. Dr. Mineke Schipper, emeritus professor aan de Universiteit Leiden in interculturele literatuurwetenschappen.

Daarnaast hoor je in deze uitzending een persoonlijke column van Corien van Zweden die zelf de diagnose borstkanker kreeg. En geeft Cristina Guerrore Paez, directeur van de borstkanker vereniging Nederland, uitleg over zelfonderzoek.

Dossier: 2020-2021

Polarisatie

27 september 2020

Radio Swammerdam · Polarisatie

“Onze maatschappij raakt steeds sterker gepolariseerd” hoor je vaak. Maar wat is dat eigenlijk; polarisatie? En hoe onderzoek je het? Dat bespreekt redacteur Lianne Hooijmans in deze uitzending met politicologen Eelco Harteveld en Roderik Rekker. We hebben het over hoe groepen in de samenleving steeds negatiever over elkaar denken en over hoe ook feiten en wetenschap gepolariseerd raken. Kunnen we het tij nog keren?

Dossier: 2020-2021

Historisch onderzoek in Rusland

20 september 2020

Radio Swammerdam · Historisch onderzoek in Rusland

Archiefbureaucratie en Russki Mir; deze uitzending gaat over onderzoek in Rusland. Anke Spekman en Lianne Hooijmans spreken met Paul van Dijk, PHD aan de Universiteit van Amsterdam, en Gijs Kessler, senior onderzoeker aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis over hoe het is om als Nederlandse onderzoeker Russische archieven te betreden. De column over Belarus, ofwel Wit-Rusland is van de hand van Arent van Nieukerken, polonist en slavist aan de UvA.

Dossier: 2020-2021

Quarantaine Files: Humor van de evolutie

21 juli 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Humor van de evolutie

“Humor is speelsheid”, stelt emeritus hoogleraar Jan van Hooff.

De uitzending van deze week wordt getipt door nieuw redactielid Mariël. “Humor van de Evolutie” is een uitzending uit 2013 waarin gedragsbioloog Jan van Hooff je alles vertelt over humor bij apen.

De presentatie ligt in handen van Stephan de Groot en Jeroen Stoffels. Daarnaast deelt Sicco de Knecht zijn visie op humor in een column én is er muziek op thema.

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Ooit een normaal mens ontmoet?

12 juli 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Ooit een normaal mens ontmoet?

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine files: Are we alone? De zoektocht naar buitenaards leven

6 juli 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine files: Are we alone? De zoektocht naar buitenaards leven

Nieuw redactielid Tanne van der Wal tipt een aflevering uit 2018: Are we alone? De zoektocht naar buitenaards leven. Nu we in onze door een pandemie geraakte wereld ons weer mogen bewegen kunnen we verder kijken dan deze wereld. Bestaat er leven elders, of zelfs een georganiseerde beschaving als de onze, en hoe zou een virus uitbraak er daar uit hebben gezien?

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Het Bureau

21 juni 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Het Bureau

Nieuw redactielid Anke tipt de aflevering ‘Algemeen beschaafd dialect’ uit 2014. Luister naar een gesprek over standaardtaal, dialect en het meten van de tongbewegingen van Volendammers. Onderzoekers aan het woord zijn Frans Hinskens en Etske Ooijevaar van het Meertens Instituut en de presentatie is in handen van Eveline van Rijswijk en Tiago Abas. Het Meertens Instituut werd bij een groot publiek bekend als Het Bureau door de romans van J.J. Voskuil. De hoorspelafleveringen van Het Bureau zijn hier te beluisteren: feedburner.ntr.nl/hoorspel-hetbureau

Dit is de eerste aflevering van Quarantaine Files door de nieuwe redactieleden, de komende weken nemen zij het stokje over!

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Verhalen uit de grond

16 juni 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Verhalen uit de grond

Mijmerend over de Romeinse soldaten die dit dal tweeduizend jaar geleden uitgroeven vergat Aafke even alle zorgen van deze tijd. Twee jaar geleden gingen Aafke en Sander ook op zoek naar verhalen uit de grond, de luistertip van deze week. Emeritus hoogleraar fysische geografie Jan Sevink vertelt over zijn onderzoek naar stuiflandschappen bij het Laarder Wasmeer gebied. Archeoloog Peter Kranendonk vertelt over de schatten die er zijn gevonden bij de bouw van de Noord-Zuidlijn.

Vooralsnog is dit de laatste bijdrage van de huidige redactie; binnenkort zijn de nieuwe leden alvast te horen!

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Racisme, segregatie en het onderscheid tussen “witte” en “zwarte” scholen.

7 juni 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Racisme, segregatie en het onderscheid tussen "witte" en "zwarte" scholen.

De luistertip van deze week door Lianne: een uitzending uit januari 2017 over racisme, segregatie en het onderscheidt tussen “witte”en “zwarte” scholen.
En als extra tip de Swammerdam-reportage “Hoe dekoloniseer je een museum?” Zie: https://soundcloud.com/swammerdam/swammerdam-reportage-hoe-dekoloniseer-je-een-museum
#educateyourself

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Lelijk Amsterdam

27 mei 2020

Radio Swammerdam · Quarantaine Files: Lelijk Amsterdam

Ook wij hier bij Radio Swammerdam zijn ons aan het aanpassen aan de nieuwe realiteit in dit Corona-tijdperk, waarin we niet de studio in kunnen duiken om nieuwe uitzendingen op te nemen. Dit lijkt ons het perfecte moment voor retrospectie, dus onze redacteuren gaan in deze wekelijkse serie terugkijken op hun favoriete uitzendingen. Bauke tipt vandaag in de serie ‘Quarantine Files’ de uitzending ‘Lelijk Amsterdam’ van Misha en Elmer, over mislukte architectuur in Amsterdam. Veel luisterplezier!
Originele uitzending was op 21-02-2016

Dossier: Quarantaine Files

Quarantaine Files: Tijd

11 mei 2020

Ook wij hier bij Radio Swammerdam zijn ons aan het aanpassen aan de nieuwe realiteit in dit Corona-tijdperk, waarin we niet de studio in kunnen duiken om nieuwe uitzendingen op te nemen. Dit lijkt ons het perfecte moment voor retrospectie, dus onze redacteuren gaan in deze wekelijkse serie terugkijken op hun favoriete uitzendingen. Bobby tipt vandaag in de serie ‘Quarantine Files’ de uitzending ‘Tijd en veroudering’ van Aafke Kok en Bauke Kok. Veel luisterplezier!
Originele uitzending was op 15-04-2019

Dossier: Quarantaine Files